U Srbiji se gnezdi i zimuje više od 360 vrsta ptica, a u našoj zemlji živi 43% vrsta koje naseljavaju Evropu. Više od trećine teritorije predstavlja potencijalne lokalitete od interesa za zajednicu i potencijalna područja posebne zaštite.

Sve su to razlozi to zbog kojih je unapređenje zaštite prirode u Srbiji od ključnog značaja, i zbog kojih je važan rad mreže Natura 2000.

”Natura 2000 radi na identifikaciji najvažnijih područja za očuvanje ciljanih vrsta ptica i njihovih staništa“, kaže Ana Injigo, liderka projekta ”EU za Naturu 2000” i biološkinja iz Španije.

„Uz podršku Delegacije Evropske unije, Srbija ulaže velike napore da identifikuje ova područja i proširi znanja o vrstama ptica i njihovim staništima.“

Od 2019. godine više od trideset međunarodnih i nacionalnih stručnjaka radilo je na ovom projektu. Tokom sprovođenja i uz doprinos svih relevantnih naučnih institucija u Srbiji, identifikovano je 277 potencijalnih lokacija od interesa za zajednicu i 85 područja posebne zaštite prema Direktivama o pticama i staništima. Neke od ovih lokacija preklapaju se sa postojećim zaštićenim područjima i ekološkom mrežom ustanovljenoj u Srbiji.

Tokom terenskih aktivnosti realizovanih u okviru projekta, evidentirana su nova područja rasprostranjenih konkretnih vrsta, kao što je Panonski cvrčak (Isophia costata), endemska vrsta Karpatskog basena otkrivena na području Slanog Kopova, jednom od lokaliteta Natura 2000.

„Tu su i ptice poput velike droplje, koje žive u vrlo maloj populaciji na severu Srbije, te orao krstaš sa samo jednim gnezdećim parom“, dodaje Injigo.

Njena i poruka drugih stručnjaka je jasna: za prirodu ne postoje granice. Zato Ekološka mreža Natura 2000 želi da stvori povezanu mrežu zaštićenih područja. Aktivnosti terenskog rada na identifikaciji ovih lokacija podržane su mobilnom aplikacijom „Terenska“ koju je razvio projekat. Istraživači je mogu koristiti tokom mapiranja terena, jer ima mogućnost prikupljanja standardizovanih informacija o vrstama i staništima.

Ovim informacijama može se upravljati preko veb aplikacije dizajnirane za analizu podataka i pripremu mapa preko geografskog informacionog sistema. „Tokom poslednje dve godine, EU je uložila milion i po evra za identifikaciju Natura 2000 mreže što je jedan od najvažnijih koraka Srbije kao zemlje kandidata: sektor zaštite životne sredine“, kazala je Injigo.

Projekat „EU za Naturu 2000 u Srbiji” takođe je u saradnji sa Energetskim portalom organizovao foto-konkurs „Natura 2000 u kadru” od septembra do novembra 2020. godine. Od više od 1.500 pristiglih fotografija, tri pobedničke i 31 polufinalne odabrane su da budu prikazane na izložbi fotografija na otvorenom – na Kalemegdanu tokom marta i aprila 2021. godine. Cilj izložbe bio je da kroz neverovatne fotografije prikaže važne vrednosti biodiverziteta i prelepe pejzaže u Srbiji, kao i da podigne svest javnosti o važnosti očuvanja prirode.